Bereketli topraklar üzerinde kurulan Bursa’da çok zengin bir mutfak ve yeme-içme kültürü vardır. Bursa denince akla ilk gelen İskender kebap, kestane şekeri, pideli köfte, cantık, İnegöl köfte ve Kemalpaşa tatlısı dışında zeytinyağlılardan, etli yemeklere, balık türlerinden tatlı ve çorbalara kadar birbirinden nefis yiyecekler Bursa mutfağında yer alır. Orta Asya ve Anadolu topraklarının sunduğu çeşitlilik, kültürler arası etkileşim, tarihsel süreç ve saraylarda gelişen yeni tatlar, Bursa mutfağının oluşmasında rol oynamıştır. Tarih boyunca farklı kültürlerin bir arada harmanlanması nedeniyle her alanda olduğu gibi mutfak kültüründe de oldukça zenginleşen Bursa, Türk mutfağına tadına doyulmaz lezzetler hediye etmiştir. Osmanlı Devleti’ne başkentlik etmiş olması nedeniyle saray yemekleri mirasına da sahip olan Bursa, göçlerle büyüyüp zenginleşen lezzet kültürünün yansımalarını taşır.
Yaşamın Her Anında Yemek
Tüm Türk coğrafyasında olduğu gibi Bursa’da da yemek yaşamın her anında önemli bir yer tutar. Doğumlarda bebeği ve anneyi kutlamak için gelenlere loğusa şerbeti, armut kurabiyesi, cevizli lokum ikram edilir. Bebeğe ve anneye hediyelerle birlikte etli yemekler, süt, lokma, helva gibi yiyecekler sunulur. Bebek 6 aylık olduğunda sağ ayağının altına kına yakılır ve eşe dosta hamur işleri ikram edilir. Bebeğin ilk dişi çıkınca diş buğdayı kaynatılır, yürümeye başlayınca ise adım çöreği yapılır. Sünnet düğünlerinin vazgeçilmezleri ise düğün çorbası, pilav, helva ve zerdedir.
Söz kesmede kahve, çikolata ve baklava, nişanda ise pasta ve limonata ikram edilir. Düğünden önce kına gecesine erkek tarafı kına ve çerez gönderir. Düğünde kız tarafı erkek evinden “tavuk alma” yapar. Gelinin arkadaşları erkek evi önünde toplanır, türküler söylerler. Erkek tarafından tavuk ile birlikte baklava alındıktan sonra kız evine gidilir. Cenazelerde taziye için gelenlere lokma ve helva, mevlütte pilav-ayran
ya da cantık-ayran ikram edilir. Dini bayramlarda ise tavuk, cevizli lokum, baklava, yaprak sarması gibi yiyecekler yapılır. Kurban Bayramın’da kurban etinin yanı sıra baklava, güllaç, meşrubat her evin ikramları arasında yer almaktadır.
Bursa mutfağında yer alan yemeklerin bazıları şöyle sıralanabilir:
Çorbalar: Tarhana Çorbası, Sütlü Tutmaç Çorbası, Yeşil Mercimekli Tutmaç Çorbası, Düğün Çorbası, Balık Çorbası, Ekşili Baş Çorbası, Kavala (Kuzu Ciğeri Çorbası)
Yabani otlar: Kaygana, Yaban Pırasası, Melki, Balıkotu
Sebze Yemekleri: Kurutulmuş Yeşil Fasulye Yemeği, Kestaneli Etli Lahana Dolması (zeytinyağlısı da yapılır), Kereviz Dolması, Patlıcan Silkmesi
Et Yemekleri: İskender Kebap, Yörük Kebabı, Keşkek, Av Hayvanları Yahnisi, Ekşili Köfte, İnegöl Köfte, Ciğer Sarması, Mumbar Dolması, Pideli Köfte, Şipit, Orman Kebabı
Hamur İşleri: Mantı (nohutlu, sade ve kıymalı) Cevizli Lokum, Kuru Yufka Böreği, Mısır Böreği, Hamur Bamyası, Asude, Pırasa Böreği, Dızmana.
Tatlılar: Kestane Şekeri, Tahinli Pide, Kemalpaşa Tatlısı, Kaymaçina, Cendere, Gülvarak, Cennet künkü, Dilber Dudağı, Cevizli Baklava, Peynir Tatlısı, İncir Dolması, Zerde
